Hongerwinter
Competitie ligt stil
‘Tijdens de laatste oorlogswinter was er grote hongersnood in het westen van Nederland. Veel mensen zijn gestorven door de honger. Ook veel kinderen. De voetbalcompetitie lag vrijwel stil. Mijn voetbalclub, Heerenveen, heeft toen tientallen jonge voetballertjes uit Amsterdam uitgenodigd. Ze kwamen naar Friesland om aan te sterken bij gastgezinnen.’
Foppe de Haan, trainer
Bekijk ook de dossiers over de Hongerwinter en kinderevacuaties.
Naar Friesland
Tijdens de hongerwinter wordt er nauwelijks meer gevoetbald. De competitie stopt. De mensen hebben als grootste zorg hoe ze aan voedsel en brandstof kunnen komen. Er worden zelfs doelpalen en tribunes als brandhout gebruikt.
Jan Hobby van DWS gaat naar Friesland om aan te sterken. In Heerenveen worden de Amsterdamse voetballertjes met een bord pap opgevangen, dat ze verslinden. Het stevige Friese eten is voor veel spelertjes in het begin te zwaar. Jan Hobby vertelt: ‘Nadat ik een lepel jus had gehad zat ik meteen met diarree op de WC, omdat dat voor mij veel te vet was. En één keer ben ik weggelopen van tafel, omdat pleegbroer Piet klaagde tijdens de maaltijd. (…) Ik wist wat het was om honger te hebben.’
Als straf geen voedsel
In september 1944 roept de Nederlandse regering in Londen op tot een spoorwegstaking. Het vervoer van Duitse soldaten moet worden lamgelegd omdat de geallieerden luchtlandingen willen uitvoeren bij Arnhem. Voor straf voeren de Duitsers geen voedsel meer aan. En er kan niet meer worden gereisd. Ad van Emmenes, hoofdredacteur van het blad van de Nederlandsche Voetbalbond: ‘Voor mij waren de reisjes naar wedstrijden afgelopen (...). De spoorwegen boden verzet en toen was er niets meer.’ De Volewijckers trekken nog enige tijd met paard en wagen door het land om als landskampioen vriendschappelijke wedstrijden te spelen. Maar door de hongerwinterellende wil bijna niemand meer voetballen.
Alleen ellende
De Duitse propaganda benadrukt dat de Spoorwegstaking alleen maar ellende en honger veroorzaakt voor de Nederlandse bevolking. De Duitsers hebben er niet veel last van want de soldaten worden met Duitse treinen vervoerd. De staking wordt toch voortgezet tot aan de bevrijding.
Je kon niet meer reizen. Het gekke was dat er toen ook niet meer op landjes of op straat werd gevoetbald, alsof er daarvoor ook nooit was gevoetbald
