1960-1970: Onder elkaar
Vanaf de jaren 1960 gaat de Stichting meer in de luwte werken. De welvaart in Nederland neemt toe. Veel verzetsmensen maken carrière en laten de oorlog achter zich. Maar oud-verzetsmensen blijven elkaar opzoeken. De behoefte aan gezamenlijke activiteiten is groot; de onderlinge band vaak hecht. De Stichting organiseert sinds 1946 vakantieweken voor weduwen en contactdagen, en die blijven populair. “We hebben allemaal hetzelfde meegemaakt en de lotsverbondenheid is dan ook groot. Je kon je verhaal kwijt”, vertelt een verzetsweduwe.
Als je ziet hoeveel vakantieweken er georganiseerd werden, hoeveel contactdagen… Dat dreef allemaal op vrijwilligers.
Tot de laatste groet
De vader van Josephine Korsten-Beelen, Mathieu Beelen, organiseerde tijdens de oorlog een ontsnappingslijn om Joden, verzetsmensen en geallieerde piloten uit Nederland te smokkelen. Vanaf 1976 is hij één van de trouwe bezoekers van de Limburgse sociëteit van Stichting 1940-1945, kortweg ‘de soos’. Na het overlijden van haar vader, wordt Josephine bestuurslid. “De soos, daar leefden mensen elke maand naartoe. Daar moest alles voor wijken.” Voor de soos wordt een vaandel gemaakt. Ook andere organisaties van oud-verzetsmensen of oud-kampgevangenen hebben een eigen vaandel. “Als er soos was, dan stond het vaandel er ook. In een standaard, samen met de Nederlandse vlag. Waar de soos ging, ging het vaandel. Tot de laatste groet. Ook bij mijn vaders uitvaart. Het was zo’n hechte band, dat kom je nergens anders tegen.”
Foto’s met vaandel van activiteiten van de ‘soos’ Limburg (links Luxemburg, rechts Joegoslavië).
Damesvakantieweken
Mevrouw Driebergen-van der Meiden – ‘Tante Wien’ – is vlak na de oorlog de enige vrouw in het Dagelijks Bestuur van Stichting 1940-1945. Op haar initiatief gaan vanaf 1946 jaarlijkse damesvakantieweken van start. “Het Dagelijks Bestuur wilde er eerst niet aan. Ze schudden alle acht het hoofd en zeiden: ‘Dat wordt één grote grienpartij.’ Ik vond dat onzin en ook was ik niet zo bang voor die tranen. Ik vond dat als die vrouwen behoefte hadden om eens te huilen, dat ze dat bij ons konden doen. De vakantieweek is een groot succes geworden.” Ondanks de hoge kosten besluit de Stichting steeds om er mee door te gaan. In 2018 wordt de laatste damesvakantie georganiseerd. De laatste deelnemers zijn dan te oud geworden om er mee door te gaan.
Als je dan door een straat liep en je zag zo’n raampje hangen, dan wist je: daar woont ook iemand van de Stichting, iemand van ons.
Geschenken
Saamhorigheid
“Mijn moeder bewaarde dat mandje in een houten uitschuifla onder het granieten aanrecht in onze keuken. Ze gebruikte het iedere dag. Elke dag stond het op tafel en dat gaf een rijk gevoel. Het gevoel van samen aan tafel zitten, van samen delen. Een gevoel van saamhorigheid. Ik gebruik het nog steeds.”
Riny Peeters-Bakker, dochter van verzetsman Gerrit Jan Bakker die omkwam in concentratiekamp Mauthausen.
Drie margrieten
Vanaf het eerste lustrum geeft de Stichting elk jaar een kerstattentie aan verzorgden, de eerste jaren vaak verzilverde gebruiksvoorwerpen, vanaf de jaren 1970 iets eenvoudigers zoals handdoeken of een glas-in-lood raampje. Er zijn ook geschenken voor jubilea of afscheid van medewerkers of vrijwilligers.
Vaak zijn de drie margrieten uit het logo van de Stichting afgebeeld. De margriet werd tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland symbool van verzet, verwijzend naar de geboorte van prinses Margriet in 1943.
Mijn vader kreeg jaarlijks een kerstgeschenk van de Stichting. Dan kwamen zijn eigen verhalen weer naar boven. Het was een opening om ons daar tóch weer over te vertellen. Ik hoor mijn moeder nog zuchten, want zij had dat verhaal al zó vaak gehoord…
Koninklijk Huis
Koningin Juliana krijgt bloemen van de Stichting
bij de viering van dertig jaar bevrijding.
Koningin Wilhelmina heeft een sterke band met het voormalig verzet en met de Stichting. In september 1945 wordt ze beschermvrouwe. Van 1950 tot haar overlijden in 1962 stuurt ze verzetsinvaliden ieder jaar een kerstgroet. Soms tekent ze de afbeeldingen voor de kaarten zelf. Als Juliana koningin wordt, neemt die haar rol als beschermvrouwe over. Juliana is vaak bij vieringen en inzamelingsacties van de Stichting.
Stichting 1940-1945 bij het defilé, paleis Soestdijk, ter gelegenheid van het 12½-jarig huwelijksfeest van koningin Juliana en prins Bernhard, 9 maart 1949.
