Ga direct naar de hoofdnavigatie Ga naar de hoofdinhoud Ga direct naar de hoofdnavigatie Ga direct naar zoeken
Lees voor

‘Onze jongens’

Hinderlagen en beschietingen

Tussen 1945 en 1950 stuurt Nederland meer dan honderdduizend Nederlandse jongemannen overzee om Indië te behouden. Ze moeten er dag en nacht patrouilleren in een vreemde omgeving. Hinderlagen en beschietingen zijn aan de orde van de dag; de vijand is meestal onzichtbaar. Vooral op de buitenposten zijn de soldaten op elkaar aangewezen. Tijdens hun verlofdagen storten ze zich in het uitgaansleven. Naarmate de strijd langer duurt, neemt het moreel af. Door de guerrillaoorlog raken de soldaten gehard. Van mededogen met Indonesische militairen en burgers is vaak geen sprake meer.

Moeilijke terugkeer 

Na terugkomst in Nederland, vaak na meer dan drie jaar, kunnen veel veteranen moeilijk aarden in de burgermaatschappij. Voor hun verhalen is weinig aandacht. Veel soldaten stellen fotoalbums samen met vooral beelden van het dagelijkse soldatenleven, en terloops ook van gewelddadigheden. De albums blijken de laatste jaren een belangrijke visuele bron van informatie over schokkende gebeurtenissen.

Luister!

Hieronder een audiofragment: radioberichten over gewonde Nederlandse militairen. Maps Spoor-Dijkema, echtgenote van generaal Spoor, bezoekt gewonde Nederlandse militairen en geeft berichten over hun gezondheid door aan familie in Nederland.

Kijk hier!

Hieronder filmfragmenten uit "Ver van Huis", 1947. Voorlichtingsfilm voor soldaten op de boot onderweg naar Indonesië.

Onze jongens in beeld

Geblinddoekte en gebonden Indonesische krijgsgevangene laadt in opdracht van Nederlandse soldaten mortiergranaten in een truck. Volgens een betrokken veteraan zou hij zijn geëxecuteerd. Kampong Bentokan, ten zuiden van Solo (Surakarta), Midden-Java, eind juni 1949. (privéalbum van een Nederlandse soldaat, particuliere collectie)
Nederlandse militairen bij de ruïnes van een Chinese wijk, januari 1947. Chinezen werden door de Indonesiërs als pro-Nederlands beschouwd. Hun huizen en winkels worden vaak in brand gestoken. (uit privéalbum van een Nederlandse soldaat, NIOD)
Garut, West-Java, 24 augustus 1949. Tekst op achterkant foto: “Een Japanse commandant van een bende die een Nederlandse drietonner [militaire vrachtwagen] overviel, werd gedood.” (uit privéalbum van een Nederlandse soldaat, NIOD)
Drie Indonesische gevangenen worden bewaakt door een Nederlandse militair. Java, 27 november 1947. (uit privéalbum van een Nederlandse soldaat, NIOD)
Nederlandse militairen lopen patrouille door de sawa’s, Java. (uit privéalbum van een Nederlandse soldaat, NIOD)
Garut, West-Java, 24 augustus 1949. Tekst op achterkant foto: “Een (Indonesiër) die trachtte vlug te zijn, onze kogels waren vlugger!” De actie vindt plaats na de wapenstilstand van 11 augustus 1949. (uit privéalbum van een Nederlandse soldaat, NIOD)

 

Meer artikelen uit dit dossier

Er is veel meer te vertellen over dit onderwerp. Lees snel verder op onderstaande pagina's.

Bekijk alles uit dit dossier