Ga direct naar de hoofdnavigatie Ga naar de hoofdinhoud Ga direct naar de hoofdnavigatie Ga direct naar zoeken

Gevangen

Smokkelbriefje van Sabine aan haar moeder met instructies hoe het beste briefjes gesmokkeld kunnen worden.

In april 1943 gaat het ook voor Sabine mis. Waarschijnlijk na verraad wordt Sabine op haar werk gearresteerd door de Duitse Sicherheitsdienst. Vervolgens begint een lange tocht langs gevangenissen en concentratiekampen. In Nederland mag Sabine nog brieven sturen aan haar familie en smokkelt ze ook briefjes naar buiten. Daarin instrueert ze haar moeder hoe die het beste briefjes in haar wasgoed kan verstoppen.

Zorg dat het papier van uw briefjes niet meer kraakt. Rol het op en wrijf het dan goed.
Sabine Zuur in een brief aan haar moeder

'Nacht-und-Nebel' gevangene

Werkende vrouwen in kamp Ravensbrück.

Sabine wordt meerdere malen verhoord maar tot een proces komt het niet. Ze wordt een zogeheten Nacht-und-Nebel gevangene: een speciale categorie gevangenen die officieel niet bestaat en geen contact met familie mag onderhouden. Sabine wordt naar het beruchte kamp Ravensbrück gedeporteerd, waar ze in november 1943 aankomt. Anderhalf jaar lang moet ze zware dwangarbeid verrichten, onder andere in een Siemens-fabriek waar onderdelen voor V2-raketten worden gemaakt. In maart 1945, als het Rode Leger oprukt, wordt Ravensbrück ontruimd en gaat Sabine op transport naar het Oostenrijkse kamp Mauthausen. Als ze daar bij een bombardement gewond raakt, lijkt haar einde nabij.

Meer artikelen uit dit dossier

Er is veel meer te vertellen over dit onderwerp. Lees snel verder op onderstaande pagina's.