Adolf Hitler en het nationaalsocialisme
Het nationaalsocialisme (nazisme) is een Duitse politieke stroming die na de Eerste Wereldoorlog onder leiding van Adolf Hitler tot ontwikkeling komt. 'Nazi' is een afkorting van het woord 'Nationalsozialist'. Volgens de nazi’s moeten sterke leiders de macht hebben en militaire strijd wordt verheerlijkt. Duitse mannen moeten vooral sterke soldaten zijn en vrouwen goede moeders die veel (Germaanse) kinderen krijgen. Het nationaalsocialisme vindt groepen mensen ongelijkwaardig op basis van 'ras'.
Voor de oorlog
De politieke partij van de nazi's heet NSDAP (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei) en Hitler is vanaf 1921 de leider hiervan. In de jaren '20 van de vorige eeuw zijn Hitler en zijn nazi partij nog klein maar langzaam maar zeker worden ze steeds populairder. Het hakenkruis wordt door de nazi's als hun symbool gebruikt.
Nederlandse kranten schrijven over de onrust in Europa. Dictators komen in verschillende landen aan de macht, zoals Hitler in het buurland Duitsland, Mussolini in Italië en generaal Franco in Spanje. Veel Nederlanders interesseert het weinig wat er in de rest van Europa gebeurt. Zie ook het dossier: Fascisme en dictators
Staatsgreep
Hitler was korporaal in de Eerste Wereldoorlog (1914 - 1918). In 1923 probeert hij in de stad München in Beieren (Zuid-Duitsland) de macht te grijpen. Na de mislukte staatsgreep tegen de regering van Beieren wordt hij gevangen gezet.
Mein Kampf
In gevangenschap schrijft hij het boek 'Mein Kampf'. Daarin staan zijn politieke ideeën en plannen: het nationaalsocialisme.
In 1924 komt Hitler vrij en de steun onder de Duitse kiezers neemt toe.
Aan de macht
Hitler komt in 1933 na de verkiezingen aan de macht in Duitsland: hij wordt Rijkskanselier. Zijn partij is populair. Hitler belooft de Duitsers een prachtige toekomst met welvaart in een machtig land. Hij schaft de democratie af en noemt zichzelf de Führer (de leider). In 1934 wordt Hitler 'Führer und Reichskanzler' (Rijkskanselier).
Op 30 april 1945, vlak voor het einde van de de Tweede Wereldoorlog, pleegt Hitler samen met zijn vrouw Eva Braun, zelfmoord in een bunker in het centrum van Berlijn. Zo komt er een einde aan het bewind van Hitler en het nationaalsocialisme.
Tegenstanders
Veel Duitsers aanbidden Hitler maar er zijn in Duitsland ook tegenstanders, vooral onder communisten. Die worden al snel onderdrukt en veel tegenstanders worden in concentratiekampen opgesloten. Anderen vluchten naar het buitenland.
Derde Rijk
Hitler bouwt aan het Derde Rijk dat 1000 jaar moet duren. Duitsland moet voor de derde keer in de geschiedenis een grote natie worden.
Het 'Germaanse ras' heeft volgens Hitler meer leefruimte (in het Duits: 'Lebensraum') nodig.
In 1939 valt Hitler daarom Polen aan. Engeland en Frankrijk verklaren hem daarna de oorlog. Zo begint de Tweede Wereldoorlog.
Übermenschen en Untermenschen
De nazi's zijn ervan overtuigd dat het 'blonde blauwogige ras' het beste menselijke 'ras' ter wereld is. Dat blonde 'ras' wordt Germaans of Arisch genoemd. Germanen en Ariërs zijn dus de Übermenschen ('supermensen'). Uiteraard behoren de meeste Duitsers volgens de nazi's tot dit 'mensenras'.
Anderen mensen zijn minderwaardige Untermenschen ('ondermensen'). Zo zijn volgens de nazi's de Joden een minderwaardig 'ras'. En ook de Slavische volkeren, Afrikanen, Roma en Sinti...en gehandicapten en homoseksuelen. En... iedereen die volgens de nazi's dus niet Arisch is.
Het 'Germaanse superras' moet volgens Hitler en de nazi's zuiver worden gehouden. Het zal de wereld gaan overheersen. (Gek genoeg zien Hitler en andere hoge nazi-leiders er zelf helemaal niet uit als het Arische, blonde en blauwogige ideaal).
Jodenhaat/antisemitisme
Deze rassentheorie van de nazi's komt vooral tot uiting in de verschrikkelijke haat tegen de Joden en de moord op zes miljoen Joden. De nazi's zijn antisemieten. Ook in Nederland zijn er wel antisemieten, maar veel minder dan in Duitsland.
Hitler probeert door middel van propaganda haat tegen de Joodse bevolking zoveel mogelijk aan te wakkeren.
'ALS IK EENMAAL MACHT HEB', zegt Hitler tegen een journalist in 1922, 'DAN IS MIJN EERSTE EN VOORNAAMSTE TAAK VERNIETIGING VAN DE JODEN'.
Rijke stinkerd of arme sloeber
In propagandaboekjes worden Joden door de nazi's afgeschilderd als rijke stinkerds in een mooi pak en met een dikke sigaar. 'Kijk maar', roept de propaganda; 'wij zijn arm maar die Joden zijn rijk en hebben het veel beter!!'
Met dit soort propaganda willen ze de mensen jaloers maken op de 'rijke Jood'. Want als je heel jaloers bent kan dat omslaan in haat. En dat willen Hitler en zijn aanhangers graag.
Tegelijkertijd proberen de nazi's minachting te kweken. Daarvoor gebruiken ze ook het beeld van de 'armoedige, minderwaardige Jood'. Propagandabeelden laten Joden zien als arme minderwaardige onderkruipsels die in lompen gehuld rondscharrelen in armoedige buurten.
Dit soort propaganda zie je in boekjes, in pamfletten, in artikelen, in kranten, in tijdschriften, in films, op de radio, kortom altijd en overal. De boodschap in de nazipropaganda is altijd: in een gezonde nationaalsocialistische maatschappij horen Joden niet thuis.
Lees verder in het dossier: Jodenvervolging
